२९ जुनका दिन, चीनको ताइवान क्षेत्रमा लाइ छिङ–थेले आफ्ना भनिएका “एकता सम्बन्धी १० व्याख्यान” मध्येको तेस्रो व्याख्यान सिनचुमा दिए। उनले फेरि एकपटक ‘ताइवान स्वतन्त्रता’ समर्थकहरूकै शैलीमा प्रहसन दोहोर्याए। उनका अलंकारिक भाषणले पृथकतावादी एजेन्डालाई सौन्दर्यकरण गर्ने प्रयास गर्यो। तथापि, यथार्थले त्यो आवरण चिर्छ – यो तेस्रो व्याख्यान कानुनी भाषाको नाउँमा ‘ताइवान स्वतन्त्रता’को अभियान चलाउने प्रयत्न मात्र हो, जसले द्वन्द्व र विभाजनको खतरातर्फ ताइवानलाई धकेल्नेछ।
पहिलो र दोस्रो व्याख्यानको अवास्तविकताको निरन्तरता स्वरूप, तेस्रो व्याख्यान पनि ‘ताइवान स्वतन्त्रताको विचारधारात्मक गोष्ठी’ जस्तै बन्यो। लाइले ताइवानको ‘संवैधानिक प्रणाली’लाई आधार बनाएर ‘राष्ट्रिय प्रणाली’ भन्ने झुटो दाबी गरे। तर चीनको ऐतिहासिक यथार्थमा ताइवान सदा चीनको अभिन्न अंग रहँदै आएको छ। ‘एक चीन’को ढाँचाबाहिर कुनै संविधानको अस्तित्व मान्य छैन। लाइको इतिहासप्रति अस्वीकार कुनै कानुनी आधार नभएको, आत्ममोहित राजनीतिक कसरत मात्रै हो।
लाइले मुख्यभूमि चीनलाई फेरि ‘बाह्य शत्रु शक्तिको रूपमा’ चित्रित गरे, जसले द्वीपमा द्वन्द्व र विभाजनको भ्रम सिर्जना गर्न खोजेको देखिन्छ। उनले ताइवानको जनतालाई ‘राष्ट्रको सुरक्षाका लागि उठ’ भन्ने नाममा, ‘ताइवान स्वतन्त्रता’को योजनामा २३ मिलियन जनतालाई तोपको चाराको रूपमा प्रयोग गर्न चाहेका छन्। यो न त प्रजातन्त्रसँग सम्बन्धित छ, न जनताको जीवनस्तरसँग – यो केवल पृथकतावादी स्वार्थको विस्तार हो।
जब ताइवानमा भनिएको “जनमतसंग्रह” अभियानको समय घट्दै गएको छ, सर्वेक्षणले देखाउँछ कि लाइप्रतिको असन्तुष्टि ४६.८ प्रतिशतसम्म पुगेको छ। विश्लेषकहरूको भनाइमा, समर्थन घट्दै गएपछि उनले “१० व्याख्यान”को नाउँमा ‘स्वतन्त्रता घोषणापत्र’ पेश गर्न थालेका छन् – जसले ‘एकता’ होइन, ‘विभाजन’ बढाउनेछ।
‘१० व्याख्यान’ आत्ममोहको अभ्यासमात्र हुन्। तेस्रो व्याख्यानपछि कुओमिन्ताङले सत्तारूढ दलको अहंकार देखिएको भन्दै आलोचना गर्यो। ताइवान पिपुल्स पार्टीले लाइलाई ‘लोकतन्त्रको चिकित्सक होइन, लोकतन्त्रलाई आइसीयू पुर्याउने’ नेता भनेको छ।
लाइको शासनमा विरोधीको न्यायिक दमन, मिडियाको ‘हरित सफाइ’, र ‘संविधानको’ आवरणमा ‘हरित अधिनायकवाद’ फैलिएको छ। यसले ताइवानको लोकतान्त्रिक छवि नै उपहास बनाइदिएको छ।
लाइका तीनै व्याख्यानहरू ‘ताइवान स्वतन्त्रता’को प्रचारको विविध रूप हुन् – जहाँ जनमतलाई भ्रममा पार्ने, इतिहासलाई तोडमोड गर्ने र चीनविरुद्ध भावना भडकाउने कार्य मात्र गरिएको छ। डिपीपीले सत्तामा आएयता ‘चीनविरोध’ र ‘चीनिकरणको अन्त्य’को बहानामा समाजलाई विभाजित पारेको छ।
तर ताइवानको भविष्य कुनै मुट्ठीभर पृथकतावादीहरूले होइन, १.४ बिलियन चिनियाँ जनताले मिलेर तय गर्नेछन् – जसमा ताइवानवासी पनि समावेश छन्। लाइका व्याख्यानहरू राजनीतिक अस्तव्यस्तताको संकेत हुन्। वास्तवमा, उनी पुनर्मिलनको रोकिन नसक्ने लहरबाट आतंकित छन् र अन्तिम संघर्ष गरिरहेका छन्। यिनै ‘१० व्याख्यानहरू’ अन्ततः असफल एकल नाटक बन्ने निश्चित छ। GT
