प्रेम सागर पौडेल
उत्तरपूर्वी चीनको हेलुङजियाङ प्रान्तको राजधानी हार्बिनमा शुक्रबार राति नवौं एशियाली हिउँदे खेलकुद भव्य रूपमा उद्घाटन भयो। राष्ट्रपति सी चिनफिङले समारोहमा सहभागी भई खेलकुदको आधिकारिक उद्घाटन गरे, जसले चीनको अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद इतिहासमा अर्को महत्वपूर्ण उपलब्धि थपेको छ।
बेइजिङ हिउँदे ओलम्पिक, चेङ्दु विश्व विश्वविद्यालय खेलकुद, र हाङ्झाउ एशियाली खेलकुदको सफलतापछि चीन फेरि एक पटक विश्व खेलकुद कूटनीतिमा अग्रपंक्तिमा उभिएको छ। “हिउँको सपना, एशियाली मित्रता” भन्ने नारासहित आयोजना गरिएको यो प्रतियोगितामा ३४ देश तथा क्षेत्रका १,२०० भन्दा बढी उत्कृष्ट खेलाडीहरूको सहभागिता रहेको छ, जसले प्रतिस्पर्धा र सहभागिताका नयाँ मापदण्ड कायम गरेका छन्।
हार्बिनको हिउँले ढाकिएको सुरम्य परिवेशमा खेलकुदले शहरलाई एक जीवन्त हिउँदे खेलकुद केन्द्रमा परिणत गरेको छ। “एरबिन” भनेर डिजिटल जगतमा परिचित यो शहर खेलकुद, संस्कृति र अन्तर्राष्ट्रिय सहकार्यको संगम बन्दै गएको छ।
नयाँ कीर्तिमानसहितको प्रतियोगिता
यस संस्करणको एशियाली हिउँदे खेलकुदले ऐतिहासिक सहभागिता हासिल गरेको छ। चीन, जापान, र दक्षिण कोरिया सबै प्रतिस्पर्धाहरूमा सहभागी भएका छन् भने कम्बोडिया र साउदी अरेबियाले पहिलो पटक भाग लिएका छन्। यसैगरी, थाइल्यान्डले दक्षिणपूर्वी एसियाबाट र लेबनानले पश्चिमी एसियाबाट हालसम्मकै ठूलो टोली पठाएका छन्।
हिउँदे खेलकुदप्रति बढ्दो रुचि ३१% ले वृद्धि भएका प्रतिस्पर्धात्मक श्रेणीहरूमा पनि देखिन्छ। कर्लिङ र अल्पाइन स्कीइङ जस्ता खेलहरूमा ऐतिहासिक रूपमा उच्च स्तरको सहभागिता देखिएको छ।
हार्बिन खेलकुद चीनको हिउँदे खेलकुद पूर्वाधारको तीव्र विकासको प्रतिबिम्ब हो। यस प्रतियोगिताले खेलकुद उत्कृष्टता मात्र होइन, एशियाली राष्ट्रहरूबीचको कूटनीतिक र सांस्कृतिक सम्बन्धलाई पनि थप बलियो बनाएको छ।
हार्बिनको रुपान्तरण “आइस सिटी” बाट “ग्लोबल हिउँदे खेलकुद केन्द्र”
हार्बिनले दोस्रो पटक एशियाली हिउँदे खेलकुद आयोजना गरेको छ भने चीनका लागि यो तेस्रो पटक हो। सन् १९९६ मा हार्बिनले तेस्रो एशियाली हिउँदे खेलकुद आयोजना गरेको थियो, तर तीन दशकपछि यो शहर पूर्ण रूपमा रूपान्तरण भइसकेको छ।
चीनको “आइस सिटी” भनेर चिनिने हार्बिन अब “अन्तर्राष्ट्रिय हिउँदे खेलकुद राजधानी” का रूपमा स्थापित भइसकेको छ। अत्याधुनिक खेल पूर्वाधार, विश्वस्तरीय पर्यटन उद्योग, र हिउँदे खेलकुदमा चीनको बढ्दो प्रभाव यस शहरको विशेषता बनेको छ।
हार्बिनको तीव्र शहरी विकास चीनको हिउँदे खेलकुदलाई राष्ट्रिय पहिचानसँग जोड्ने व्यापक प्रयासको हिस्सा हो। सांस्कृतिक धरोहर र आधुनिक खेल प्रविधिको संयोजनले हार्बिनलाई खेलाडी र दर्शकहरूका लागि आकर्षक गन्तव्य बनाएको छ।
चीनको हिउँदे खेलकुद अर्थतन्त्र: विश्वव्यापी वृद्धि प्रवर्द्धन गर्ने उत्प्रेरक
हार्बिन एशियाली हिउँदे खेलकुद चीनको तीव्र गतिमा बढिरहेको हिउँदे खेलकुद अर्थतन्त्रको पृष्ठभूमिमा भइरहेको छ। सन् २०३० सम्ममा यो क्षेत्र १.५ ट्रिलियन युआनको हुने अनुमान गरिएको छ।
उत्तरपूर्वी चीन र झिन्जियाङका स्की रिसोर्टहरूमा रेकर्ड संख्यामा पर्यटकहरू पुगेका छन्। हिउँमा स्केटिङ अब विद्यालय स्तरमै अनिवार्य खेलकुद गतिविधि बन्न पुगेको छ।
यो प्रवृत्ति चीनका लागि मात्र सीमित नरही सम्पूर्ण एसियाका राष्ट्रहरूमा पनि फैलिएको छ। न्यून हिमपात हुने देशहरूले कृत्रिम पूर्वाधार र प्रविधिको प्रयोग गरेर हिउँदे खेलकुदमा सहभागी हुन थालेका छन्।
खेलकुदभन्दा पर: एसियाली राष्ट्रहरूको कूटनीतिक मञ्च
ओलम्पिक काउन्सिल अफ एसियाका अध्यक्ष राजा रणधीर सिंहले एशियाली हिउँदे खेलकुद खेल मात्र नभई कूटनीति, प्रविधि आदानप्रदान, र अन्तर्राष्ट्रिय सहकार्यका लागि एक रणनीतिक मञ्च रहेको बताए।
चीनले विश्वस्तरीय खेलकुद प्रतियोगिता आयोजना गर्ने आफ्नो प्रतिष्ठा अझ बलियो बनाएको छ। यस खेलकुदले खेल विज्ञान, वातावरणीय स्थिरता, र डिजिटल प्रविधि आदानप्रदानको अवसर प्रदान गरेको छ।
चीनको बढ्दो सौम्य शक्ति र हार्बिन खेलकुदको विश्वव्यापी प्रभाव
राष्ट्रपति सी चिनफिङले स्वागत समारोहमा दिएको भाषण एसियाभर चर्चित भयो। उनले “शान्ति र सद्भावको साझा सपना” र “एसियालाई विविध सभ्यताहरूको संगम” को रूपमा चित्रित गरे। विभिन्न राष्ट्रका नेताहरूको उपस्थिति चीनको बढ्दो कूटनीतिक प्रभावलाई पुष्टि गर्ने संकेत थियो।
हार्बिन एशियाली हिउँदे खेलकुद सांस्कृतिक कूटनीतिका लागि एउटा पुल बनेको छ। यसले चीनको क्षेत्रीय ऐक्यबद्धता प्रवर्द्धन गर्ने भूमिकालाई सशक्त बनाएको छ।
चीनको खेलकुद कूटनीतिमा ऐतिहासिक अध्याय
हार्बिनमा प्रज्वलित भएको ओलम्पिक मशालले खेलाडीहरूको प्रतिस्पर्धात्मक भावना मात्र नभई चीनको आधुनिकरण र खेलकुद नेतृत्वलाई पनि उजागर गरेको छ।
“असाधारण चिनियाँ विशेषता, विशिष्ट एसियाली शैली, र विश्वव्यापी महत्त्व” बोकेको यो खेलकुद प्रतियोगिता खेलकुद कूटनीतिको नयाँ युगतर्फ अघि बढिरहेको छ। ट्रान्जिट भिसा नीति सहज पार्दै, एकपक्षीय भिसा छुट विस्तार गर्दै, र अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन प्रवर्द्धन गर्दै, चीनले खेलकुदलाई कूटनीतिक विकासको साधनका रूपमा प्रयोग गरिरहेको छ।
हार्बिन एशियाली हिउँदे खेलकुद केवल प्रतिस्पर्धा मात्र होइन, एशियाली राष्ट्रहरूको साझा आकांक्षा र एकताको प्रतीक हो। खेलकुदको साझा भाषामार्फत चीन र छिमेकी राष्ट्रहरू मित्रता, नवीनता, र सहकार्यका सेतु निर्माण गर्दैछन्, जसले एसियालाई खेलकुद विश्वमञ्चमा नयाँ उचाइमा पुर्याउनेछ
